Tom Herder  is de auteur van Schilder eenvoudig vogels, een aquarelboek met instructies en een gratis DANIEL SMITH-stippenkaart.

Ik hoop dat je hem beter leert kennen!

Beschrijf je artistieke reis – heb je mijlpalen bereikt? 

Ik heb altijd van tekenen gehouden toen ik jonger was (hoewel ik schilderen helemaal niet leuk vond). Nadat ik op school behoorlijk slechte cijfers voor kunst had gehaald, ging ik via de universiteit fysieke geografie studeren. Ik bleef door de jaren heen tekenen, maar nam kunst nooit serieus; toch maakte ik na het afronden van mijn studie een ogenschijnlijk vreemde keuze om professioneel kunstenaar te worden – zonder enige kunst- of bedrijfsopleiding! Dat was bijna 18 jaar geleden en op de een of andere manier heb ik me door eindeloze fouten heen gevochten tot waar ik nu ben.

Ik begon met het doen van alles en nog wat, van logo- en posterontwerpen tot schilderopdrachten voor muziekinstrumenten en motorhelmen. Dit is waar ik mezelf aanvankelijk als kunstenaar presenteerde, maar een paar toevallige ontmoetingen brachten me in de wereld van de beeldende kunst. Ik dook in olieverfschilderen en was meteen geobsedeerd door niet alleen het medium, maar de hele wereld van olieverfschilderen - geschiedenis en afkomst. Terwijl ik mijn brood verdiende, duurde het nog vele jaren om mijn artistieke stem te ontwikkelen en mijn carrière echt op gang te brengen; maar deze verschuiving van logo's en muziekinstrumenten naar een meer traditioneel medium en onderwerpen (die ik eerder als ouderwets en "fuddy duddy" beschouwde - hoe fout zat ik!!), was een serieus keerpunt.

Een paar jaar later begon ik met lesgeven en vond ik er echt plezier in. Dit bracht me in acrylverf en het begin van een waarschijnlijk vijf jaar durende liefdesaffaire met het medium. Ik verhuisde van studio naar studio en probeerde gewoon mijn kunst voor zoveel mogelijk mensen te laten zien. Het was een moeilijke maar extreem opwindende tijd. Een paar jaar later en ernstige problemen met mijn rug en schouder (nu opgelost) zorgden ervoor dat ik niet rechtop achter een ezel kon schilderen, met slechts maximaal 15 - 20 minuten plat voordat de pijn te veel werd; cue aquarel! Wat begon als een schetsmedium is nu mijn favoriete medium 99.9% van de tijd. Aquarel is waar ik het meest bekend om ben geworden; waar ik echt mijn eigen unieke stem als schilder begon te vinden; en het medium dat mijn carrière naar het volgende niveau tilde, het eindelijk wat richting en momentum gaf.

Wie weet ben ik over 10 jaar wel beeldhouwer, maar voorlopig vind ik aquarelleren nog steeds heel boeiend en leuk, en er is nog zoveel meer dat ik ermee wil doen!

Welke verschillen vielen je meteen op toen je voor het eerst van medium wisselde?

De markers die ik in mijn beginjaren gebruikte waren geweldig omdat ze heel makkelijk te gebruiken zijn, de kleuren allemaal voorgemengd zijn en ze heel vertrouwd aanvoelen. Ik ben er nog steeds dol op en speel er af en toe mee. Voor de manier waarop ik werkte, begon ik de beperkingen een beetje frustrerend te vinden en verlangde ik ook naar iets expressiever qua uiterlijk. Ik begon de markers zelfs te gebruiken om kunstwerken te maken die er meer schilderachtig uitzagen en met een kwast waren gemaakt!

Daarna voelde het zo bevrijdend om over te stappen op olieverf. Het was zo vloeiend en sappig, zo leuk, geen beperkingen en een hele wereld van hedendaagse en vroegere kunstenaars om inspiratie uit te putten. Het was opwindend. Die elementen zijn er natuurlijk nog steeds, maar ik ben verder gegaan. Olieverf kan wat rommeliger zijn en omdat ik in kleine studio's heb gewerkt, was de opslag door de langzame droogtijden wat lastiger. Maar olieverf is heel moeilijk te verslaan voor dat heerlijke gevoel van het mengen van dikke verf en het aanbrengen van een grote sappige penseelstreek.

De overstap naar acrylverf was aanvankelijk frustrerend. Maar zoals bij de meeste media werden de aanvankelijke nadelen eigenlijk de voordelen! De snelle droogtijd biedt zoveel flexibiliteit, zoveel speelruimte, waardoor het zo'n veelzijdig medium is; vooral als je de vele opties gaat verkennen. Bijvoorbeeld, zware body paints, die wanneer ze dik worden gebruikt, kunnen worden bewerkt als olieverf, alleen dan over kortere tijdsperiodes. Dan zijn er nog de glazuurmedia, verdikkers en andere vreemde en wonderlijke middelen om toe te voegen aan basisverf; en natuurlijk opent het gebruik van vloeibare of vloeibare acrylverf ook een compleet nieuwe wereld. Kortom, acrylverf is veelzijdig, zeer vergevingsgezind, experimenteel en heel leuk. Zoals elk medium moeten we gewoon weten wat ze wel en niet kunnen.

En dan aquarel – voor mij is het zo’n vloeiend, flamboyant en opwindend medium. Ik heb vaak gehoord dat je naast aquarel schildert, niet ermee. Dat is zo waar, en dat is wat ik er zo leuk aan vind! Als ik even terugga naar acryl of olieverf, voelt het veel moeizamer en wat langzaam. Aquarellen voelen wild, vrij en vaak op het randje van onbeheersbaarheid (soms zelfs helemaal onbeheersbaar) en ik hou van deze kant ervan. Het kan delicaat, zacht, langzaam en gestaag zijn met veel lagen, en dat is een prachtige manier om hun transparantie en helderheid te gebruiken – ik gebruik deze aanpak soms op bepaalde plekken tegen het einde van een schilderij.

Ik vergelijk aquarel met een wild beest; als ik het lang genoeg in de juiste richting kan sturen (niet temmen!) en het lang genoeg binnen de 4 zijden van een vel papier kan houden, kan ik misschien iets op papier krijgen dat lijkt op mijn onderwerp. Hoe meer ik loslaat en vertrouw op de rit, hoe meer ik het eindresultaat meestal mooi vind. Ik vind dat aquarel dicteert wanneer het schilderen stopt. Je kunt niet maar doorgaan zoals acryl- en olieverfschilderijen, sterker nog, het wordt meestal steeds erger naarmate ik het vaker doe. Ik zie mijn aquarellen als een ritje - als het klaar is, is het klaar, ik vind het leuk of niet. En als dat niet zo is, probeer het dan nog een keer!

Dat gezegd hebbende, geloof ik ook, en leer ik zo goed als ik kan, dat aquarellen veel vergevingsgezinder zijn dan ze vaak worden voorgesteld. Een beetje vooruitplannen en een focus op eenvoudige vormen en toon geeft ons veel vrijheid. Net als bij de andere media is het een kwestie van hun beperkingen kennen en ze omarmen.

Waarom heb je vogels gekozen voor je doe-het-zelfboek?

Naast tekenen was mijn andere liefde als kind wilde dieren, met name vogels. Ik kon niet wachten om thuis te komen van school, zodat ik kon tekenen en door vogelboeken kon bladeren. Geloof het of niet, mijn eerste woord was vogel, dus achteraf gezien leek het onvermijdelijk om ze te schilderen. Dat gezegd hebbende, ik schilder graag een groot scala aan onderwerpen. Ze zijn eigenlijk allemaal gewoon een excuus om de aquarellen op te pakken en te spelen.

Ik keer terug naar vogels omdat ik zo gefascineerd ben door hun karakter, beweging en kleuren. Proberen om die vaak ongrijpbare, vluchtige momenten met hen vast te leggen, is uitdagend, maar ook erg lonend. Ik vind ook dat de vrije en directe aard van aquarel het een fantastisch medium maakt om dit mee te doen. Zolang we er niet te moeilijk over doen, is er een frisheid en een lichtheid in aquarel die volgens mij leent voor de lichtheid, beweging en vrijheid die vogels oproepen. Het leek de voor de hand liggende keuze voor het onderwerp van mijn eerste boek, maar ze zijn ook een geweldige keuze om veel van de belangrijkste principes en elementen van aquarel te illustreren.

Als onderwerp omvatten ze eenvoudige, gemakkelijk te begrijpen vormen. Sommige gebieden laten iets minder nauwkeurigheid toe, terwijl gezichten en snavels gebieden bieden waar we onze observatie- en nauwkeurigheidsvaardigheden kunnen aanscherpen. Ze bieden eindeloze kleuropties - van het leren mengen van gedempte zachte grijstinten tot het omgaan met gedurfde, hoog verzadigde kleuren. Vogels tonen licht en schaduw op een fascinerende maar relatief gemakkelijk te begrijpen manier; fantastisch om te leren hoe je eenvoudige schaduwen schildert, vorm en diepte creëert.

We kunnen vogels op een ongelooflijk eenvoudige manier aanpakken, perfect voor degenen die net beginnen met schilderen, of voor degenen die voor het eerst aquarelleren. Toch zijn ze als onderwerp zo breed en hebben ze zoveel subtiliteit, dat ze ook een levenslange bezigheid vormen voor degenen die hun aquarelschilderkunst willen verbeteren. En dan zijn er nog zoveel mensen die van vogels houden en graag willen beginnen met schilderen, dus ze lijken hand in hand te gaan als een perfecte match.

Welke van de technieken die u in uw boek deelt, hebben de grootste 'aha'-momenten bij uw studenten opgeleverd?

Ten eerste, de manier waarop we naar ons onderwerp kijken veranderen – leren kijken als een schilder, zelfs als je net begint. Dit betekent leren om vormen te zien, dan vormen te schilderen, onszelf te vertrouwen en het proces te vertrouwen. Hoewel dit wat werk en een beetje herprogrammering van de hersenen vergt, is het misschien wel het grootste en meest nuttige gebied om onze tijd op te richten.

In praktische termen van het aquarelmedium geloof ik echt dat als mensen zich richten op het onder de knie krijgen van de consistentie van de verf, het extreem goed bestede tijd is. Dit is het meest unieke element van aquarel. Hoe voelt het mengsel op je palet aan – is het erg waterig, melkachtig, romig of dik? Hoe voelen en gedragen deze verschillende consistenties zich als je ze op de pagina legt?

Speel, speel, speel en speel nog meer. Leer je verf en je penselen kennen. Het hoeft niet ingewikkeld te zijn en je hoeft geen eindeloze aantekeningen te maken – voel het gewoon! Verder is het de interactie tussen de bovenstaande verfconsistentie op je penseel en hoe nat de pagina is. Je kunt erover lezen en kijken – maar er is geen vervanging voor gewoon experimenteren en spelen. Hoe sneller je hier een gevoel voor krijgt, hoe sneller je vooruitgang boekt met aquarel! Ik geloof dat het de sleutel is tot al het andere – van toonwaarden en kleurmenging tot penseelvoering en randen.

Welk soort vogel schilder je het liefst?

Ik heb waarschijnlijk meer flamingo's en bijeneters geschilderd dan welke andere vogel dan ook. Hoewel ik van ze hou, zijn het niet per se mijn favoriete vogels. Als schilder vind ik dat er iets is aan hen waar ik niet omheen kan. Met name bij flamingo's heb ik het gevoel dat ik altijd op zoek ben naar de perfecte flamingokleur, en ze zorgen ervoor dat ik steeds weer terugkom om het opnieuw te proberen! Wat mijn favoriete vogels betreft, heb ik altijd van ara's gehouden - zoveel kleur en karakter. Ze zijn gemaakt om te schilderen als je van kleur houdt en nat-in-nat-werk met gedurfde washes en penseelstreken.

De familie van kraaien (kauwen en raven zijn mijn twee favorieten) vind ik ook enorm intrigerend. Niet alleen hun intelligentie, symboliek en karakter; maar ook het proberen om alle kleuren en nuances in een ogenschijnlijk zwarte vogel weer te geven, houdt me erg geïnteresseerd, net als het proberen om dit op een boeiende en losse manier vast te leggen. En dan ten slotte – uilen, met name bosuilen. Prachtige vogels, vaak moeilijk te spotten. Ik blijf terugkomen om te proberen de subtiele gedempte kleuren vast te leggen naast hun prachtige markeringen. Opnieuw probeer ik dit op een losse en expressieve manier te doen – een manier die de balans vindt tussen gevoelig zijn voor het onderwerp en tegelijkertijd de kenmerken versterken, overdrijven en accentueren.

••••••••••

Doe elke week online mee via Zoom of Facebook voor een Een persoonlijk gesprek van dichtbij met John Cogley (eigenaar en CEO van Daniel Smith) samen met gastartiesten van over de hele wereld. Op donderdag (14.00 uur Pacific), John en enkele van onze Merkambassadeurs markeer een groep kleuren en beantwoord uw vragen. Op vrijdag (10.30 uur Pacific) deelt een gastartiest een demo met hun favoriete tips en technieken. Klik hier voor de Zoom-links van de komende week.

Als u wilt, kunt u een bezoek brengen aan onze Facebook pagina tijdens showtime om live te kijken. Herhalingen kunnen worden bekeken op Facebook of YouTube.